Triturus cristatus (Laurenti, 1768) - Traszka grzebieniasta

Rodzina: Salamandrowate (Salamandridae)

Występowanie: Zasięg występowania traszki grzebieniastej obejmuje prawie całą Europę z wyjątkiem Półwyspu Pirenejskiego i południowej Francji. Można ją spotkać od Wielkiej Brytanii i zachodniej Francji do Uralu i zachodniej Syberii. Południowa granica występowania w Europie przebiega przez: północną Austrię, południową Francję, północną Szwajcarię, wschodnie Włochy, Rumunię, wschodnie Węgry, Słowację, Rosję i Ukrainę.
W północnej części zasięgu preferuje tereny nizinne, natomiast na południu występuje głównie w górach. W Polsce występuje na terenie całego kraju z wyjątkiem wyżej położonych obszarów górskich.

Wygląd: Traszka grzebieniasta to największa z naszych traszek i jeden z największych płazów ogoniastych Europy. Maksymalna długość samicy wynosi 20cm, samca 16cm. Przeważnie jednak spotyka się mniejsze osobniki. Waga dorosłych osobników dochodzi do 14g u samców i 16g u samic.
Omawiana traszka ma stosunkowo silną, masywną budowę ciała. Skóra wyraźnie chropowata, ziarnista - także podczas wodnego trybu życia. Długość ogona może dorównywać długości reszty ciała u samic, u samców przeważnie jest znacznie krótsza. Ogon jest silnie bocznie spłaszczony (typu wodnego) i ostro zakończony.
Nogi są duże, o długich, cienkich palcach zabarwionych naprzemiennie w czarno-żółte prążki. Głowa jest stosunkowo mała, o zaokrąglonym pysku.
Brzuch ma jaskrawy kolor, żółty do pomarańczowoczerwonego, pokryty nieregularnymi, czarnymi plamkami. Ich rozmieszczenie wykazuje dużą zmienność. Spodnia część ogona również jest tego koloru, tylko bez plam. Podgardle jest wyraźnie oddzielone barwą od reszty ciała, przeważnie w kolorze ciemnoszarym, nakrapianym białymi plamkami. Grzbiet jest stosunkowo ciemno zabarwiony, przeważnie ciemnobrązowy lub prawie czarny, z ciemniejszymi plamkami. U osobników o czarnym grzbiecie plamki te są mało widoczne. Oprócz nich, na grzbietowej stronie ciała są widoczne malutkie, liczne białawe punkty. W czasie przebywania w wodzie u traszek rozwija się specjalna listwa skórna uszczelniająca pysk (ułatwia to traszkom łapanie drobnych zwierząt).

Możliwość pomylenia z innymi krajowymi traszkami: Spośród nizinnych gatunków traszek z traszkami grzebieniastymi dość często mylone są samce traszki zwyczajnej. Powodem pomyłki jest najprawdopodobniej grzebień, który pojawia się u obydwu gatunków w okresie godowym. U samca traszki zwyczajnej jest on faliście ząbkowany i ciągnie się nieprzerwanie od początku głowy do końca ogona, natomiast u samca traszki grzebieniastej jest z reguły głęboko powcinany i z wyraźną przerwą u nasady ogona. Ponadto traszka grzebieniasta jest niemal dwukrotnie większa od zwyczajnej, z którą z reguły wspólnie występuje.
Fizycznie najbardziej podobne do traszki grzebieniastej są niektóre samice traszki górskiej. Oba gatunki traszek możemy jednak bezbłędnie rozpoznać np. po bezplamistym brzuchu, jaki występuje u traszki górskiej.

Dymorfizm płciowy: W okresie godowym samcowi wyrasta wyjątkowo rozbudowany grzebień godowy, zaczynający się między oczami i ciągnący się do końca ogona z wyraźną przerwą u nasady ogona, a więc nie łączący się z fałdem ogonowym (cecha gatunkowa). Grzebień jest zazwyczaj silnie ząbkowany, zaokrąglony na krawędziach. Wysokość grzebienia jest uzależniona od kondycji oraz nastroju godowego samca i może osiągać do 2cm. Po okresie godowym grzebień stopniowo zanika, ale zawsze jest widoczny w postaci małej listwy skórnej, z nadal wyraźnym ząbkowaniem.
U samców po obu stronach ogona występuje srebrzystobłękitna smuga, która w okresie godowym jest dużo większa i wyraźniejsza niż w pozostałych częściach roku. Na głowie, szyi oraz bokach ciała występują wspomniane białe plamki, przechodzące także na nogi. Plamy te liczniej występują u samców. Samce charakteryzują się smuklejszą budową ciała oraz dużymi, czarnymi wargami kloaki (które na wiosnę nabrzmiewają, stają się znacznie większe).
U samicy wargi kloaki są małe, pomarszczone, w kolorze żółtym. Budowa jej ciała jest zdecydowanie bardziej masywna. Przez środkową cześć grzbietu ciągnie się podłużny, płytki, ale wyraźny rowek. W czasie przebywania w wodzie dolna i górna strona ogona powiększa się, co ułatwia samicy pływanie. Spód ogona jest żółty albo pomarańczowy, bez plam.
Stałymi i łatwo zauważalnymi cechami za pomocą których można łatwo odróżnić samca od samicy są: duże, czarne wargi kloaki, grzebień oraz niebieska, perłowa smuga na boku ogona.

Pora godowa, rozród: Traszki budzą się ze snu zimowego po dłużej utrzymującej się ciepłej wiosennej pogodzie. Jeśli warunki pogodowe się nie pogorszą, to wkrótce po tym rozpoczynają wędrówkę do najbliższego stawu.
Najwcześniejszym, wyjątkowym terminem, w którym stwierdziłem samca traszki grzebieniastej w wodzie jest 16 luty. Obserwowany przeze mnie samiec miał w pełni rozwiniętą szatę godową, co świadczy o tym, że musiał wejść do wody co najmniej parę dni wcześniej. Jednak zwykle pierwsze jeszcze mało ruchliwe traszki możemy obserwować pod koniec marca. W zależności od miejsc hibernacji, poszczególne osobniki mogą wchodzić do wody jeszcze w maju. Dzięki stale wilgotnej skórze traszki grzebieniaste mogą się zanurzyć od razu po dotarciu do wody (w odróżnieniu od innych traszek np. zwyczajnych, które przed pierwszym zanurzeniem muszką zrzucić wylinkę).

Okres godowy u tego gatunku rozpoczyna się bardzo wcześnie, bo już pod koniec marca. Jest rozciągnięty w czasie i może trwać do końca lipca.

Przebieg godów, zaloty samców i sposób składania jaj są typowe i podobne jak u pozostałych gatunków naszych traszek. Po wejściu do wody u samców w dość krótkim czasie rozwija się szata godowa. Traszki oddychają przez skórę, dzięki grzebieniowi samce mogą wykorzystać więcej tlenu rozpuszczonego w wodzie od samic.
Godujące traszki zachowują się bardzo oryginalnie. Samce w tym czasie aktywnie poszukują partnerek. Po natrafieniu na taką, samiec zagradza jej drogę jednocześnie wachlując w jej stronę ogonem, a następnie obwąchuje ją, sprawdzając czy jest gotowa do odbycia godów. Jeśli próba zapachowa wypadnie pozytywnie, samiec zaczyna jeszcze energiczniej machać ogonem. Podczas tańca bardzo często samce stają na przednich nogach, robiąc przy tym tzw. koci grzbiet, a więc wyginając go w wyraźny łuk. Podczas owego tańca samiec wydziela feromony, stymulujące samicę. Po odpowiednim pobudzeniu zaczyna ona podążać za partnerem i go obwąchiwać. Podniecony samiec wówczas się odwraca, poruszając rytmicznie ogonem podnosi go w górę, po czym składa niewielki (kilkumilimetrowy) pakiet spermy, zwany spermatoforem.
Podążająca za nim samica podejmuje go swoimi wargami kloaki. Bardzo ciekawą rzeczą jest to, że samica może również podejmować spermatofory na drodze fizykochemicznej, tzn. że jej wargi kloaki nie muszą znajdować się idealnie nad pakietem nasienia, żeby mogło dojść do zapłodnienia. To odbywa się wewnętrznie, w odróżnieniu do płazów bezogonowych. Następnie samica się oddala i przestaje reagować na toki samców. Jeśli nie nastąpi załamanie pogody. to wkrótce rozpoczyna składanie jaj. Jednorazowo może złożyć od kilku do kilkudziesięciu sztuk. Po złożeniu jednej porcji jaj samica jest ponownie gotowa do godów. Podczas jednej pory godowej zarówno samice jak i samce mogą odbywać gody z różnymi partnerami. W czasie jednego sezonu samica składa średnio 200- 400 jaj, wyjątkowo 600 sztuk. Najwcześniejszym terminem złożenia jaj jest data 5 kwietnia, a ostatnim - 31 lipca. Kolor jaj jest jednolity, jasnożółty z delikatnym zielonym połyskiem. Kształt jaja jest wydłużony, oś długa wynosi 4-4.5mm, przekrój poprzeczny wynosi 2-2.5mm i jest okrągły. Jaja składane są pojedynczo i zawijane w liście roślin wodnych, przeważnie tych o szerokich liściach. Samice traszek bardzo starannie wyszukują miejsca do złożenia jaj.
Roślinami, na których traszki najchętniej składają jaja są: rukiew wodna (Nasturtium officinale), manna jadalna (Glyceria fluitans), manna mielec (Glyceria maxima), niezapominajka błotna (Myosotis palustris), przetacznik bobowniczek (Veronica beccabunga), przęśl (Callitriche).
Każde jajo jest starannie zawijane w liść tylnymi nogami. Złożenie jednego zajmuje samicy ok. 5 minut. Tak zabezpieczone, jaja mają większą przeżywalność od skrzeku płazów bezogonowych. Najczęściej są one składane na głębokości do 20 cm.
U tego gatunku traszki występuje wysoka śmiertelność zarodków sięgająca 50%. Zjawisko to jest spowodowane cechami genetycznymi (część chromosomów zawiera czynniki letalne). Rozwój jaj jest uzależniony od temperatury i może wynosić od 10 do 14 dni.

Larwa: Bardzo łatwo można odróżnić larwy traszki grzebieniastej od pozostałych larw naszych traszek (zwyczajnej, górskiej i karpackiej).

Młode larwy w chwili wyklucia mają 10-11 mm długości. Są żółtozielonego koloru z dwoma czarnymi pasami biegnącymi przez grzbiet. Przy tej długości ciała larwy mają dobrze rozwiniętą płetwę ogonową, oczy i narząd Rusconiego, dzięki któremu mogą się przyczepiać do różnych przedmiotów, przednie kończyny zaczynają wyrastać. Za pomocą przyssawki mała larwa może się przyczepić do czystych, bogatych w tlen części roślin. W takim stanie nie poluje, lecz czerpie zapas pokarmu z embrionalnego żółtka. Parę dni później larwa traci narząd czepny oraz charakterystyczne dla świeżo wyklutych larw czarne pasy. Następnie zaczynają się rozwijać pierzaste skrzela zewnętrzne oraz wyraźnie rosnąć przednie czteropalczaste kończyny. Palce są wyjątkowo długie, dzięki czemu larwa łatwo może się przytrzymać np. roślin wodnych. Od tego momentu larwa zaczyna aktywnie pływać i polować. Płetwa ogonowa jest bardzo wysoka, zakończona długim nitkowatym wyrostkiem - co cechą charakterystyczną dla tego gatunku. Na całym ogonie, a zwłaszcza na jego krawędziach występują duże, czarne, biało obrzeżone plamy. Kolor starszych larw jest oliwkowozielony. Skrzela zewnętrzne są silnie rozwinięte, długie, krwistoczerwonego koloru. U larw które przekroczyły ok. 23 mm, zaczynają wyrastać zawiązki tylnych pięciopalczastych kończyn, natomiast przy długości ok. 44 mm tylne kończyny są już w pełni rozwinięte. Larwy o długości 44-60 mm posiadają wszystkie typowe cechy gatunkowe, dzięki czemu można je bezbłędnie odróżnić od pozostałych gatunków traszek. Metamorfoza następuje przy długości ciała w granicach od 50 do 75 mm.
Tempo wzrostu oraz wielkość larw w chwili przeobrażania są w dużej mierze uzależnione od obfitości pokarmu. Przeciętnie okres larwalny trwa 3 miesiące. W wyjątkowych sytuacjach, zwłaszcza w okolicach górskich oraz na północy zasięgu występowania gatunku m.in. w Szwecji okres ten może się wydłużyć a larwy mogą zimować, wówczas metamorfoza następuje następnego roku. Często larwy zimujące osiągają większe rozmiary ciała sięgające 80 90 mm. Młode płazy dojrzewają w 3 i 4 roku życia (samce o rok wcześniej), w wyjątkowo korzystnych warunkach pokarmowych o rok wcześniej.

Po metamorfozie młode traszki oraz dorosłe osobniki po okresie godowym bardzo często wychodzą z wody pod osłoną nocy, gdzie w najbliższej okolicy szukają odpowiednich dla siebie kryjówek, np. butwiejące, zwalone pniaki, sterty liści, kamieni, nory gryzoni.

Tryb życia: Na wiosnę traszki budzą się bardzo wcześnie i już pod koniec marca rozpoczynają wędrówki do zbiorników wodnych. W czasie przebywania w wodzie, traszki stają się szybkimi, dobrymi pływakami zwierzętami o aktywności całodobowej. Mimo to nie są łatwymi zwierzętami do obserwacji. Przeważnie kryją się na dnie, wśród roślinności wodnej. Najłatwiej jest je zobaczyć, gdy wypływają co jakiś czas po powietrze. W mało licznych populacjach najłatwiej jest stwierdzić ich obecność po złożonych przez nie jajach. Podczas przebywania w wodzie (głównie w okresie godowym) traszki jedzą najwięcej, czym się zasadniczo różnią od płazów bezogonowych, które w tym czasie nie pobierają pokarmu.

W okresie życia lądowego traszki prowadzą bardzo skryty tryb życia. W dużej mierze są to zwierzęta o aktywności zmierzchowo-nocnej. Jedynie podczas deszczu opuszczają swoje kryjówki podczas dnia. Poruszają się wtedy stosunkowo powoli i nieporadnie. Choć na czas godów - w odróżnieniu od traszki zwyczajnej, górskiej i karpackiej - zdecydowanie unikają zupełnie małych i płytkich okresowych zbiorników, to podczas nocnych wędrówek traszki grzebieniaste często do takich wchodzą, jeśli tylko obfitują one w pokarm. W takich zbiornikach mogą przebywać dłuższy czas.

Dorosłe traszki przeważnie wychodzą z wody na początku lipca, jednak zdarzają się osobniki które pozostają w wodzie dłużej, a nawet w niej zimują. Najpóźniejszą datą spotkanie przeze mnie traszki grzebieniastej w wodzie jest data 12 listopada, a młodej, po metamorfozie - 12 października. Do wody wraz z dorosłymi osobnikami często wchodzą młode, niedojrzałe osobniki. Zjawisko takie w zasadzie jest niespotykane u pozostałych krajowych traszek. Z dużą dozą prawdopodobieństwa można powiedzieć, że to obfitość pokarmu sprawia, iż traszki grzebieniaste tak chętnie i długo przebywają w wodzie.

Późną jesienią traszki zaczynają szukać dogodnych miejsc do hibernacji. Przeważnie są nimi nory gryzoni, szczeliny między korzeniami, wiejskie piwnice, jaskinie, gruba warstwa ściółki. Traszki grzebieniaste zimują na lądzie, gromadnie lub pojedynczo, często w tych samych kryjówkach, z których korzystają podczas aktywnego życia na lądzie. W idealnych miejscach do zimowania wraz z nimi zimują również traszki zwyczajne oraz inne płazy. W zależności od pogody traszki mogą zacząć sen zimowy od końca października do grudnia.

Wędrówki: Traszki nie należą do szybko przemieszczających się zwierząt, przez co dystans pokonywany przez te zwierzęta jest niewielki. Z badań telemetrycznych, przeprowadzonych w zachodniej Francji. wynika że 64% badanych traszek wywędrowała tylko na odległość 20m od zbiornika. Przeciętny dystans jaki pokonuje traszka w ciągu doby to 15-20m. W Niemczech największy dystans wędrówki jaki zanotowano to 1290m, samiec pokonał tą odległość po 413 dniach (9.09 do 27.10 następnego roku). Wędrujące zwierzęta unikają otwartych przestrzeni i pastwisk, starając się wędrować wśród zarośli i żywopłotów. Zapewnia im to schronienie zarówno przed drapieżnikami, jak i słońcem - gdyby świt zastał je podczas wędrówki na otwartej przestrzeni, mogłyby nie zdążyć ze znalezieniem schronienia, uniemożliwiającego im wyschnięcie. Jeśli w najbliższej okolicy stawu znajdują się odpowiednie kryjówki umożliwiające również zimowanie, to traszki rzadko decydują się na opuszczenie takiej okolicy.
Poza wędrówkami z miejsc zimowisk do rozrodu, a następnie do siedlisk lądowych, traszki mogą również zmieniać zbiorniki wodne, tak że podczas jednego sezonu rozrodczego mogą odbywać gody w sąsiednich stawach. Jaja traszek, podobnie jak ikra ryb mogą być przypadkowo przenoszone przez ptaki wodne, dzięki czemu traszki mogą zasiedlać znacznie oddalone stawy, do których same by nie dotarły - na przykład w parkowych stawach w centrach dużych miast.

Środowisko: Traszka grzebieniasta ma największe wymagania środowiskowe spośród krajowych traszek. Pomimo tego, że występuje zarówno na nizinach, jak i w górach, należy do najrzadziej spotykanych krajowych traszek. Na północy swego zasięgu jest gatunkiem unikającym wyższych partii gór (w Karpatach występuje do 700 m n.p.m.). Natomiast na południowych i wschodnich granicach występowania preferuje środowisko górskie, gdzie może występować nawet do 2000 m n.p.m.

Środowisko wodne traszki grzebieniastej jest bardzo zróżnicowane. Choć można ją spotkać i w wodach niemal całkowicie pozbawionych roślinności, to zdecydowanie preferuje większe, obficie zarośnięte zbiorniki wodne, położone na otwartej bądź półotwartej przestrzeni, w widnych lasach liściastych na łąkach. Z roślin podwodnych dominują tam: jaskier wodny (Ranunculus aguatilis), rdestnica pływająca (Potamogeton natans), rdestnica kędzierzawa (Potamogeton crispus) i rzęśl bagienna (Callitriche palustris). Natomiast na płyciznach: babka wodna (Alisma plantago-aguatica), pałka szerokolistna (Typha latifolia), pałka wąskolistna (Typha angustifolia), manna jadalna (Glyceria fluitans). Stawy takie charakteryzują się obfitą roślinnością podwodną, umożliwiającą ukrycie się płazów, zróżnicowaną powierzchnią dna (często gliniastą), brakiem ryb i bogatą bazą pokarmową w postaci mnóstwa drobnych bezkręgowców. Strefa przybrzeżna takich zbiorników pokryta jest roślinnością wodną w granicach 25-50 %. Powierzchnia takich zbiorników z reguły nie przekracza 150m, natomiast głębokość 1m. Poza wyżej wymienionym, idealnym modelem stawu, traszki można również spotkać w innych zbiornikach wody stojącej, zacienionych i niejednokrotnie zarybionych, gdzie ich populacje są dużo mniej liczne i często zagrożone wymarciem.

Na lądzie traszki preferują bardzo wilgotne miejsca. Przeważnie są to lasy liściaste z bogatym podszyciem, wszelkiego rodzaju torfowiska, wilgotne dzikie łąki położone na skraju lub wewnątrz lasu, brzegi wszelkiego rodzaju zbiorników wodnych. W tego typu środowiskach kryją często w norach gryzoni, pod obumarłym drewnem, kamieniami, pod stertami opadłych liści a nawet wkręcają się w gęstą darń.

Pokarm: Traszki grzebieniaste należą do bardzo żarłocznych drapieżników. W czasie pobytu w wodzie zjadają wszelkie dostępne, drobne organizmy. Aktywnie polują na pijawki, ośliczki pospolite, ślimaki, larwy traszek, dafnie, cyklop, larwy: ochotkowatych, komarów, jętek i ważek, a także na kijanki płazów bezogonowych. Wczesną wiosną bardzo chętnie zjadają również skrzek płazów. Duże wyrośnięte okazy są w stanie upolować nawet dorosłą traszkę zwyczajną.

Traszki podczas polowania reagują przede wszystkim na ruch ofiary, a w drugiej kolejności na jej zapach - choć często to zapach dociera do nich jako pierwszy, gdy zdobycz jest ukryta, jak na przykład larwy ochotkowatych w gęstym mule. Bardzo często traszki łapią mniejsze zwierzęta niemal automatycznie, gdy te wpadną na nie, bądź znajdą się bezpośrednio w pobliżu. Traszki otwierając pysk, powodują wytworzenie się podciśnienia i zassanie zdobyczy, dzięki czemu mogą chwytać nawet zupełnie małe zwierzęta, wchodzące w skład zooplanktonu.

Na lądzie traszki grzebieniaste są znacznie mniej żarłoczne, zjadają przede wszystkim dżdżownice, ślimaki nagie, młode traszki, rzadziej pajęczaki, owady i ich larwy. Dość często również wchodzą do wszelkiego rodzaju dołów czy kałuż wypełnionych wodą, gdzie polują na licznie występujące larwy komarów. Podczas polowania na dżdżownice, traszki jeśli tylko mają taką możliwość starają się je wciągnąć do wody, gdzie połykają ją w całości i mają z tym o wiele mniejszy problem niż na lądzie, gdzie nie mogą tak swobodnie wymachiwać ofiarą na boki (to ich metoda obezwładniania większej zdobyczy) i gdzie dżdżownica ma większe szanse wkręcić się w podłoże i ujść z życiem.

Wrogowie naturalni: Dorosłe osobniki, ze względu na swoją toksyczną skórę są stosunkowo bezpiecznie. Niemniej jednak czasem są zjadane przez zaskrońce, jeże, łasice, ptactwo wodne (np. czaple), zagrażają im również ryby, głównie okoń i szczupak. Larwy traszek są z kolei bezbronne, przez co zagrażają im wszelkiego rodzaju owady wodne i ich larwy np. ważek, pływaków żółtobrzeżków. Do najgroźniejszych ich wrogów zaliczamy wszelkiego rodzaju ryby, które potrafią doprowadzić nawet do wytępienia całych populacji traszek grzebieniastych.

Uwagi: Do niedawna uważano traszkę naddunajską (Triturus dobrogicus), traszkę alpejską (Triturus carnifex), traszkę turecką (Triturus karelinii) oraz Triturus arntzeni za podgatunki traszki grzebieniastej, obecnie przypisano im status osobnych gatunków.
Traszka grzebieniasta w miejscach wspólnego występowania z traszką marmurkową (Triturus marmoratus) krzyżuje się, tworząc płodne mieszańce.

Ochrona gatunku: W Polsce traszka grzebieniasta podlega ścisłej ochronie gatunkowej, ponadto jest wpisana do Czerwonej Listy Zwierząt (2002) oraz należy do tzw. zwierząt naturowych.
Pomimo to traszka ta należy do najrzadziej spotykanych zwierząt w kraju. Głównym powodem spadku liczebności traszki grzebieniastej jest zanik środowisk rozrodczych.

Przykładem są stawy, w których niegdyś występowały liczne populacje traszek, do czasu ich zarybienia. Niestety, nielegalne zarybienia drobnych wód są nagminną praktyką. Uniemożliwia to traszkom skuteczny rozród, co w konsekwencji przyczynia się do zaniku gatunku. Większość larw zostaje bowiem pożarta przez żarłoczne ryby, głównie karasie srebrzyste. Należałoby prowadzić akcje usuwania ryb z takich zbiorników. Jakkolwiek ich całkowita eliminacja jest w praktyce niemożliwa, to zmniejszenie ich liczebności mogłoby się przyczynić do zwiększenia przeżywalności larw traszek i innych płazów.

W lasach z kolei niejednokrotnie można natknąć się na różnego rodzaju zacienione, zarośnięte drzewami, krzakami stawy z niemal całą powierzchnię zarośniętą rzęsą. W tego typu zbiornikach wodnych płazy nie znajdują dogodnych warunków do życia. Niestety bardzo dużo tego typu stawów możemy spotkać nawet w parkach narodowych. Przyczyną tego stanu jest nie tylko brak zainteresowania tą grupą zwierząt, ale również brak odpowiedniej liczby dużych roślinożernych zwierząt, które pierwotnie ograniczały w naturalny sposób zarastanie stawów. Zbiornikom wodnym położonych na skrajach lasów zagrażają również nawozy i opryski spływające z pól, które dodatkowo przyspieszają sukcesję roślin oraz zatruwają wodę.

Inną przyczyną, dla której liczebność traszek wykazuje tendencję spadkową, jest utrata siedlisk z powodu osuszania zbiorników wodnych i zabierania terenów zielonych pod zabudowę. Co prawda obiecującym faktem jest to, iż można ostatnio zaobserwować tendencję do tworzenia zbiorników zastępczych, zwłaszcza w pobliżu nowo budowanych dróg. Są tam też specjalne przepusty dla wędrujących płazów.

Aktywną ochroną traszki grzebieniastej zajmują się pracownicy Chojnowskiego i Mazowieckiego Parku Krajobrazowego. Od 2007 r. w tych parkach zbiera się skrzek, a później odchowuje larwy do metamorfozy. Po tym okresie, młode traszki są wypuszczane na wolność do macierzystych zbiorników. Część osobników zostaje introdukowana do nowo odtworzonych, wcześniej wytypowanych stawów.

Publikacja / aktualizacja: 28.01.2014 / 30.07.2014 Tekst: Paweł Barakowski, Wojciech Szawerna Bibliografia:

"Płazy i gady krajowe", Włodzimierz Juszczyk, Warszawa 1976

"Płazy i gady krajowe" część 2, Włodzimierz Juszczyk, Warszawa 1987

"Traszki", Włodzimierz Juszczyk, Warszawa 1967

"Płazy świata", Joanna Mazgajska, Warszawa 2009

"Nasze płazy", Marian Młynarski, Warszawa 1976

"Ochrona żółwia błotnego, traszki grzebieniastej i kumaka nizinnego", Mariusz Rybacki, Marek Maciantowicz - Świebodzin 2006