Pelophylax kl. esculentus (Linnaeus, 1758) - Żaba wodna

zobacz cały album

Informacje ogólne: Żaba wodna jest powszechnie uznawana za hybrydę żaby jeziorkowej i śmieszki, nie uznaje się jej odrębności gatunkowej, w związku z czym nazwa gatunkowa jest wzięta w cudzysłów. Należy do rodziny żabowatych (Ranidae).

Budowa ciała: Większość cech pośrednich między żabą jeziorkową i śmieszką. Od jeziorkowej posiada dłuższe tylne nogi i nieco mniejszy modzel piętowy. Od dorosłej śmieszki jest mniejsza, a rezonatory głosowe samca są jasne, białawe, a nie szare, ma także nieco bardziej zaostrzony, węższy koniec pyska. Z uwagi na skłonność do krzyżowania, spotyka się wiele osobników o mało wyraźnych cechach gatunkowych. Jeśli nie mamy pewności, co do przynależności gatunkowej zaobserwowanego osobnika z tego rodzaju (a zazwyczaj tak jest - wg. wielu opinii obserwacja samego tylko wyglądu zewnętrznego nigdy nie daje stuprocentowej pewności), najlepiej określić go ogólnie, jako "żabę zieloną".

Samice, podobnie jak u większości żab, są większe od samców. Osiągają długość ciała z reguły 7-9cm, samce - ok.6-8cm, różnią się też posiadaniem rezonatorów głosowych (a więc i zdolnością wydawania odgłosu godowego) i modzelami godowymi na palcach przednich łap.

Ubarwienie: Podobne jak u żaby jeziorkowej, zwykle jednak posiada obficiej nakrapiany grzbiet. Zdarzają się osobniki "niebieskie", u których brak jest w skórze żółtego barwnika.

Występowanie: W większości miejsc jej zasięg pokrywa się z występowaniem innych żab zielonych. Z uwagi na trudność w ich odróżnianiu, jak i skłonność do hybrydyzacji, dokładny zasięg występowania jest trudny do ustalenia. Żaba wodna zasiedla środkową i zachodnią Europę, południową Anglię (gdzie została zaintrodukowana), na północ sięga południowej Szwecji, na południu zaś zamieszkuje Płw. Apeniński, Korsykę i Sycylię.

Biotop, aktywność, odżywianie: Żaba wodna jest gatunkiem nizinnym, silnie związanym ze środowiskiem wodnym. Zamieszkuje bardzo podobne siedliska jak inne gatunki z rodzaju Pelophylax - stawy, jeziora, mokradła, spokojne partie rzek. Zazwyczaj przebywa w płytkiej wodzie, wśród roślinności, lub na brzegu. Lubi miejsca nasłonecznione, gdzie może się wygrzewać. Często zasiedla ogrodowe oczka wodne.

Żaby wodne żywią się przeważnie owadami i innymi bezkręgowcami, jednak wyrośnięte osobniki potrafią polować na mniejsze płazy (także własnego gatunku), jaszczurki i ryby. Dobry wzrok płaza nie pozwoli mu przeoczyć nawet subtelnych ruchów ofiar. Żaba ma znakomity refleks, potrafi natychmiast rzucić się na owada, który spadł na wodę obok niej, a nawet pochwycić go w locie (chociaż tutaj wiele prób kończy się niepowodzeniem).

W obliczu zagrożenia żaby kryją się w wodzie, skacząc do niej, zwykle wszystkie jednocześnie, czyniąc sporo hałasu. Naturalnymi ich wrogami są drapieżne ryby (np. szczupak, okoń), zaskrońce, ptactwo wodne. Młode osobniki oraz kijanki mogą zostać zjedzone przez drapieżne wodne owady i ich larwy.

Żaby wodne zapadają w sen zimowy zwykle w październiku. Zimują na lądzie, lub pod wodą, w miękkim, mulistym dnie. Ze snu zimowego budzą się na przełomie marca i kwietnia.

Pora godowa i rozmnażanie: Rozród żaby wodnej przebiega podobnie jak u innych żab zielonych. Przystępuje do godów, gdy woda się ociepli, zwykle w maju i czerwcu. Odgłosy samca są warczące, nieco intensywniejsze i głośniejsze niż samca żaby jeziorkowej, z kolei mniej urozmaicone niż u żaby śmieszki. Wydawane są także po zakończeniu godów, aż do jesieni. Skrzek jednej samicy liczy kilka tysięcy (do ok. 10 tys.) jaj, opada na dno zbiornika lub przyczepia się do wodnej roślinności.

Rozwój larwalny: Podobnie jak u żaby jeziorkowej, chociaż kijanki rosną wyraźnie większe - przeważnie ok. 8-10cm. Przeobrażenie następuje zwykle w sierpniu. Młode żabki mierzą wówczas 2-3cm. długości ciała.

Ochrona: Żaba wodna jest objęta w Polsce całkowitą ochroną prawną. Zagraża jej przede wszystkim utrata siedlisk rozrodczych, a więc osuszanie i zanieczyszczanie wód.

Publikacja: 08.12.2011 Opracowanie: Jakub Topor Źródła:

Własne doświadczenia i obserwacje.

"Płazy i gady krajowe", Włodzimierz Juszczyk, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1974.

"Płazy i gady", G. Diesener, J. Reichholf, Świat Książki, Warszawa 1997.