Bombina orientalis (Boulenger, 1890) - Kumak dalekowschodni

zobacz cały album

Informacje ogólne: Kumak dalekowschodni jest jednym z ośmiu gatunków należących do rodziny kumakowatych (Bombinatoridae). Długość życia 15-20 lat, niektóre sprawozdania dokumentują 30. Bombina orientalis jest gatunkiem oportunistycznym, łatwo dostosowuje się do warunków życia na obszarach rolniczych, często trafia się w miasteczkach. W Stanach Zjednoczonych jest bardzo popularnym zwierzątkiem hodowanym w domowych terrariach. Toksyna zawarta w skórze kumaków nie podrażnia ludzkiej skóry, ale jest szkodliwa w przypadku dostania się do oczu lub rany. Po dotykaniu hodowanego w domu kumaka ręce powinny być dokładnie umyte.

Budowa i przystosowanie: Kumak dalekowschodni ma budowę ciała delikatną, poziomo spłaszczoną, tułów lekko rozszerzony, pysk duży i szeroko zaokrąglony. Nie posiada parodytów. Oczy ma wystające i przesunięte w kierunku szczytu głowy, źrenica oka jest trójkątna. Palce tylnych nóg spięte są błoną pływną, dzięki czemu kumaki dalekowschodnie, jak zresztą wszyscy przedstawiciele tej rodziny, świetnie pływają. Skóra strony grzbietowej ciała pokryta jest brodawkami,u samców wysokimi u samic łagodniejszymi. Szczyty brodawek są czasami tak ostre, że podczas dotykania sprawiają wrażenie szpilek. Drobne brodawki umieszczone są również w okolicy kloaki. Samce i samice na pierwszy rzut oka wyglądają podobnie, ale łatwo je odróżnić. Samce mają masywniejsze tylne kończyny, przy których palce są spięte szerszą błoną pływną, samice są bardziej krępe, błona pływna ich tylnych nóg jest zdecydowanie mniejsza. Przy końcu lata, gatunek może być znajdowany w miejscach daleko oddalonych od zbiorników wodnych. Kumak dalekowschodni zimową hibernację rozpoczyna pod koniec września, najpóźniej w październiku. Miejsca do przezimowania kumaki znajdują na ziemi (rzadko na dnie potoku) zwykle pod stosami liści albo kamieni lub wewnątrz rozkładających się pni drzew. W ukryciu często zimuje razem do sześciu sztuk. W zależności od warunków pogodowych mogą hibernować nawet przez okres siedmiu albo ośmiu miesięcy

Ubarwienie: Osobniki kumaka dalekowschodniego są najłatwiejszym do odróżnienia gatunkiem z rodziny kumaków. Wierzch ciała jest jaskrawozielony i upstrzony, często symetrycznie, czarnymi plamkami. Może on zmieniać kolor na ciemniejszy zielony do brązowego, a nawet czarny, dopasowując się do koloru otoczenia. Strona brzuszna kumaka dalekowschodniego ma kolor jaskrawy czerwonawo-pomarańczowy (może również mieć odcień jaskrawy żółty do jaskrawoczerwonego) i pokryta jest nieregularnymi plamami barwy brązowej do czarnej. Jaskrawy kolor podbrzusza obejmuje także końcówki palców i dlatego kumak dalekowschodni wygląda tak, jakby miał nałożone pomarańczowe tipsy. W środowisku naturalnym kumaki dalekowschodnie jedzą między innymi rozmaite rodzaje małych wodnych stawonogów zawierających karoten, który wpływa na intensywność czerwonego koloru brzucha. To jaskrawe ubarwienie jest ostrzeżeniem dla napastników o toksyczności kumaka (niektóre drapieżne ptaki i większe wodne zwierzęta są naturalnymi wrogami kumaków dalekowschodnich). Podczas zagrożenia dorosły kumak dalekowschodni przyjmuje postawę obronna (refleks kumaka), która jest podobna do pozycji obronnej europejskiego gatunku Bombina bombina - kumak rozpłaszcza ciało i łukowato się wygina odsłaniając jaskrawe barwy brzucha i spodnich powierzchni nóg. Gdy kumak jest zaatakowany albo przestraszony toksyny są wydzielane przez skórę na brzuchu w postaci substancji podobnej do mleka. W przypadkach krańcowego niebezpieczeństwa kumak dalekowschodni może wydzielić tyle trującej substancji, że całe jego ciało jest pokryte pianą.

Biotop, aktywność, odżywianie: Jak inne gatunki kumaków, kumaki dalekowschodnie są zwierzętami wodno-lądowymi, zasiedlającym regiony ciepłe i wilgotne. Większą część czasu spędzają na moczeniu się w płytkich zbiornikach wśród gęstej roślinności. Zasiedlają mieszane lasy iglaste i liściaste, otwarte łąki, rzeczne doliny i zakrzaczone bagniste tereny. Zwykle znajdowane są w pobliżu oczek wodnych, stawów, jezior, bajorek na mokradłach i bagnach. Można je również spotkać w rowach i tymczasowych kałużach, które wysychają w czasie lata. Rozmnażają się w stawach, bajorkach, wolno płynących potokach, na polach ryżowych, w rowach, kanałach i innych systemach wodnych posiadających bogatą roślinność dla łatwego ukrycia.. Gatunek ten może łatwo przystosowywać się do zmiany środowiska.. Kumaki głównie są owadożerne. Uzupełniają dietę naziemnymi i wodnymi bezkręgowcami (dżdżownice, mięczaki i pajęczaki). Proporcja spożywanych bezkręgowców wodnych (ślimaków, pluskwiaków, pływaków itp) zmienia w zależności od populacji. Kumaki polują wyłącznie na owady będące w ruchu. Jeżeli kumak nie widzi ruchu nie identyfikuje zdobyczy. Jeżeli będzie otaczany przez martwe lub nieruchome owady, to umrze śmiercią głodową, ponieważ ruch ofiary nie będzie stymulował go do ataku.

Pora godowa i rozmnażanie: Pora godowa rozpoczyna się wiosną wraz z ociepleniem atmosfery i z powiększeniem ilości opadów. Najczęściej trwa ona od początków mają do połowy sierpnia. Nie obserwuje się momentu wzmożonego składania jaj, rozmnażanie trwa systematycznie przez cały lato. Roczne samice mogą swój pierwszy skrzek złożyć dopiero pod koniec lata. Szaty godowej brak. Przednie kończyny samców stają się masywniejsze i na wewnętrznej stronie ich dwóch pierwszych palców pojawiają się czarno-brązowe modzele, a brodawki na grzbiecie stają cię ostre. Samce nie posiadają rezonatorów, nawołują samice kumkaniem przypominającym szczekanie i trwającym 12 sekund. Często zdarza się większa ilość samców niż samic, więc czekające samce chwytają przednimi kończynami wszelkie inne żaby, które poruszają się w pobliżu. Prowadzi to do męskich przepychanek i siłowania ale nigdy do walki. Podczas ampleksusu samiec obejmuje samicę w okolicach bioder (ampleksus pachwinowy) i zapładnia jaja, które samica składa gdziekolwiek, zwykle wokół podwodnych roślin rosnących przy krawędzi wody, w porcjach od 3-40 sztuk. W okresie lata samice są zdolne do wielokrotnego składania skrzeku. Odstęp między złożeniem następnych porcji jest uzależniony od pogody, minimalnie może wynosić około 7-10 dni. Całkowita ilość jaj złożonych przez samicę podczas jednego okresu rozrodczego może sięgać 300szt i jest zależna od ilości dostępnego pokarmu oraz wielkości opadów. Kumaki nie opiekują się potomstwem. Tylko pośrednio samica ma wpływ na rozwój kijanek poprzez wielkość składanych jaj. W chłodniejszej wodzie silniejsze larwy wykluwają się z większych jaj, w ciepłej z mniejszych.

Rozwój larwalny: Zależnie od temperatury wody kijanki opuszczają osłonki jajowe po 3-10 dniach od momentu złożenia skrzeku. Larwy odżywiają się szczątkami roślinnymi, algami, glonami, wodnymi pierwotniakami, w mniejszych ilościach planktonowymi skorupiakami słodkowodnymi takimi jak skąposzczety czy wrotki. Rozwój larwalny trwa 12-14 tygodni. Kijanki zaczynają wykształcać kończyny po 6-8 tygodniach. Po około 12 tygodniach osiągają długość 3,5cm i zaczynają metamorfozę. Polowanie na naziemne bezkręgowce (roztocza, skoczogonki itp) rozpoczynają przed zakończeniem metamorfozy w momencie, gdy wciąż mają szczątkowy ogon. Kijanki przechodzą metamorfozę zwykle pod koniec sierpnia, najpóźniej we wrześniu. Wielkość osobnika dorosłego osiągają po pół roku.

Występowanie i podgatunki: Kumak dalekowschodni zasiedla północno-wschodnie Chiny (prowincje Heilongjiang, Hebei, Shandong, Anhui, and Lianoning), Koreę, Tajlandię i południową Japonię (wyspy Kiushiu i Tsushima). W Rosji znajdowany jest we wschodnich krajach Przymorskim i Chabarowskim (istnieje potrzeba monitorowania stosunkowo małej populacji rosyjskiej). Podgatunków brak.

Ochrona: Gatunek ten jest zagrożony głównie przez utratę i degradację swojego środowiska. Potencjalną groźbą może być również wyłapywanie tych zwierząt dla tradycyjnej chińskiej medycyny. Umiarkowane ilości są wyeksportowane, głównie do zachodniej Europy i Ameryki Północnej w międzynarodowym handlu zwierzętami. Załączony jest do listy w Czerwonej Księdze regionu Chabarowskiego (Rosja).

Hodowla gatunku

Miejsce chowu: Minimalne wymiary akwaterrarium dla 3 osobników to 50x30x30 (długość/szerokość/wysokość), z czego połowa lub 2/3 przypadają na część lądową. Można ją stworzyć np. umieszczając więcej korzeni w jednym miejscu, przyklejając szklaną platformę nad powierzchnią wody itp., najlepiej jednak oddzielić część wodną skośną szybą działową, uszczelnioną silikonem akwarystycznym. Część lądowa powinna mieć wiele kryjówek. Najlepszym podłożem będzie wygotowany mech, substrat kokosowy lub torfowiec. W części wodnej powinno być wiele roślin, jak moczarka kanadyjska, rogatek czy żabienica. Woda powinna mieć głębokość 6-10 cm. Można pokusić się o umieszczenie w wodzie roślin pływających, takich jak Pistia czy Salvinia sp., które stworzą niewielkie miejsca odpoczynku poza wodą i kryjówki pod nią. Podłożem w wodzie może być piasek akwarystyczny, należy się wystrzegać wszelkiego rodzaju barwionego żwirku. Temperatura wody powinna wynosić 20-15 stopni Celsjusza. Część lądowa nie musi być ogrzewana. W nocy należy wyłączyć ogrzewanie akwaterrarium.

Żywienie: Kumaki jak wszystkie płazy są drapieżnikami, karmimy je larwami wodzieni, ochotki, wylęgiem świerszcza, dżdżownicami, dafniami, kawałkami surowego mięsa, małymi rybkami, planktonem łąkowym. Można podawać wszelkie drobne bezkręgowce, pod warunkiem, że ma się pewność, iż nie zaszkodzą płazom.

Rozmnażanie: Kumaki dalekowschodnie ogólnie zgadzają się w życiu w gromadzie. Tylko w czasie godów stymulowanych 2-miesięcznym okresem zimowania (szczegóły poniżej) samce mogą przeganiać się z swoich wybranych miejsc. W tym czasie wydają świergoczące głosy. Po zapłodnieniu przez samca samica wielokrotnie składa pakiety skrzeku liczące każdorazowo do 40 ziaren.

Odchów larw: kijanki są niewielkie, mają skrzela wewnętrzne, żywią się głównie pokarmem zwierzęcym, można podawać im co jakiś czas pokarm dla ryb w płatkach. Młode kumaki często mają nie pomarańczowe, a żółte brzuchy, co można ?nadrobić?, podając im pokarm z barwnikiem dla kanarków lub dodając do niego nieco czerwonej papryki.

Zimowanie: Zimowanie powinno się odbywać w temperaturze 8-12 Stopni Celsjusza, jeśli w akwaterrarium jest odpowiednio duża część lądowa, wystarczy oddzielić kumakom dostęp do wody i obniżyć temperaturę na 2 miesiące. Należy regularnie spryskiwać część lądową by zapobiec wyschnięciu płazów.

Uwagi: Kumaki dalekowschodnie są bardzo proste w hodowli i nadają się doskonale dla początkujących hodowców. Hodowla mniej niż dwóch osobników nie jest polecana, bo sam kumak będzie się czuł osowiały.

Publikacja: 17.02.2009 Autor: Evereen (opis), Janusz Wierzbicki (hodowla) Źródła:

www.animaldiversity.ummz.umich.edu